Parafia Ewangelicko-Augsburska w Skoczowie

---

Historia

W roku 1848, po Wiośnie Ludów, Cesarstwo Austriackie wprowadziło równouprawnienie wyznań protestanckich, co było kulminacją dążeń do uzyskania równości w stosunku do dominującego katolicyzmu, zatwierdzonym Patente Protestanckim w 1861 roku. W 1849 roku skoczowski kupiec Paweł Kozioł podjął pierwsze kroki ku budowie kościoła ewangelickiego w Skoczowie. Zaledwie w rok później powstał Komitet budowy, który już w 1862 roku otrzymał oficjalne zezwolenie na realizację projektu. Prace budowlane trwały od 31 maja 1863 roku aż do 1865 roku, a ceremoniał poświęcenia miał miejsce 1 listopada tego samego roku. Obok nowo powstałego kościoła funkcjonowała także plebania, a w 1870 roku wzniesiono nową szkołę ewangelicką, która w 1904 roku rozrosła się o dom dla sierot, zakupiony specjalnie w tym celu.

Parafia zyskała obszar Skoczowa i okolic, wyodrębniając się z trzech istniejących wcześniej parafii w: Cieszynie, Ustroniu oraz Drogomyślu. Pierwszym pastorem, który objął duchowe przywództwo w Skoczowie, był Jan Karzeł. Po jego śmierci w 1888 roku, na to stanowisko został powołany ks. Andrzej Krzywoń, który pełnił także funkcję seniora śląskiego, a później superintendenta. W roku 1870 zbór liczył około 2200 parafian; nabożeństwa odbywały się głównie w języku polskim, z miesięcznymi wygłoszeniami w języku niemieckim dla około 100 niemieckojęzycznych zborowników.

Kolejnym proboszczem w Skoczowie był ks. Józef Gabryś, który sprawował posługę w latach 1912-1945 i był aktywnym członkiem Śląskiej Partii Ludowej. W 1925 roku parafia zrzeszała 3257 wiernych, a w 1937 roku liczba ta spadła do 3150. Niestety, czasy II wojny światowej przyniosły wiele zniszczeń – kościół oraz plebania zostały poważnie uszkodzone, a dwa wielkie dzwony zostały zarekwirowane do celów wojennych. Po wojnie, od czerwca 1945 roku, administrowanie parafią podjął ks. Gustaw Broda, który również współpracował z Batalionami Chłopskimi.

W obliczu trudności powojennych udało się wyremontować zniszczony kościół oraz plebanię, a także rozpocząć odbudowę kościoła w Wieszczętach-Kowalach. Ks. Broda pełnił funkcję proboszcza aż do 1956 roku, a następnie jego obowiązki przejął ks. Leopold Raabe. Od 1 listopada 1959 do 1 stycznia 1986 roku, proboszczem był ks. Jan Noga, który z sukcesem zrealizował kompleksową restaurację kościoła, a także zainstalował ogrzewanie i wprowadził radiofonizację. W tym czasie rozwijano również działalność duszpasterską – budowano nowy dom katechetyczny obok plebanii, odnawiano kaplice w Simoradzu i Dębowcu, a także rozpoczęto budowę nowego kościoła w Pierśćcu.

Od 1986 roku proboszczem skoczowskim został ks. Andrzej Czyż. W czasie jego kadencji zakończono budowę i poświęcono nowy kościół w Pierśćcu oraz przeprowadzono modernizacje istniejących obiektów w Dębowcu i Simoradzu. W latach 1987–1988 przeprowadzono remont plebanii w Skoczowie oraz dawnej Szkoły Ewangelickiej, gdzie powstały nowe pomieszczenia: mieszkanie dla proboszcza pomocniczego, sala młodzieżowa oraz sala chórowa. Dzięki staraniom ks. A. Czyża i ks. Ryszarda Janika z Jaworza, w 1994 roku utworzono samodzielną parafię w Wieszczętach-Kowalach.

W dniu 3 lutego 2002 roku na stanowisko proboszcza powołano ks. Adama Podżorskiego, który sprawował tę funkcję do swojej śmierci 26 sierpnia 2018 roku po długiej chorobie. Po ogłoszeniu wakatu, w dniu 23 września 2018 roku odbyły się wybory na nowego proboszcza, które wygrał ks. Alfred Borski. Został on wprowadzony w urząd proboszcza dnia 18 listopada 2018 roku podczas uroczystego nabożeństwa w Skoczowie.

Proboszczowie parafii

W ciągu swojej historii, parafia w Skoczowie miała zaszczyt być prowadzoną przez dziesięciu duchownych, w tym dwóch administratorów, którzy dołożyli wszelkich starań, aby wspólnota rozwijała się i funkcjonowała w oparciu o zasady wiary ewangelickiej.

• ks. Jan Karzeł, pełnił swoją posługę od 1866 do 1888 roku,
• ks. superintendent Andrzej Krzywoń, prowadził parafię w latach 1889-1911,
• ks. Józef Gabryś, sprawował urząd od 1912 do 1945 roku,
• ks. Gustaw Broda, był proboszczem w latach 1945-1956,
• ks. Leopold Raabe, pełnił rolę administratora od 1956 do 1959 roku,
• ks. Jan Noga, prowadził parafię od 1959 do 1986 roku,
• ks. Andrzej Czyż, sprawował urząd w latach 1986-2002,
• ks. Adam Podżorski, był proboszczem w latach 2002-2018,
• ks. Mirosław Czyż (proboszcz pomocniczy), pełnił posługę od 2010 do 2016 roku,
• bp Adrian Korczago, administrator w roku 2018,
• ks. dr Alfred Borski, sprawuje swoją posługę od 18 listopada 2018 roku, aż do teraz.

Każdy z wymienionych księży wniósł niepowtarzalny wkład w życie tej wspólnoty, kształtując zarówno duchowość, jak i zaangażowanie parafian.

Filiały

Dębowiec

W roku 1910, zgodnie z austriackim spisem ludności, Dębowiec liczył 417 ewangelików, co stanowiło 42,4% całej populacji tej miejscowości. W obrębie tej wspólnoty istniał cmentarz, na którym w 1912 roku poświęcono nową kaplicę. Z kolei w 2011 roku zrealizowano budowę oraz poświęcenie nowego domu zborowego, co niewątpliwie było ważnym wydarzeniem dla lokalnej społeczności ewangelickiej.

Simoradz

W 1545 roku, podczas reformacji, znacząca część ludności w Simoradzu przyjęła wyznanie luterańskie, co zaowocowało renowacją istniejącego kościoła w 1611 roku. Niestety, w 1654 roku, w wyniku działań kontrreformacyjnych, austriackie władze odebrały kościół miejscowym ewangelikom, co spowodowało ich długotrwałą utratę dostępu do świątyni. Sytuacja uległa zmianie wraz z powstaniem kościoła oraz zboru obejmującego Simoradz w pobliskim Drogomyślu w 1788 roku oraz w Skoczowie w 1865 roku. W 1910 roku w Simoradzu znajdowało się 356 ewangelików, co stanowiło 62,6% mieszkańców. Następnie, w latach 1926-1928, na ewangelickim cmentarzu, który został założony w 1857 roku, powstała kaplica, która w 1995 roku została przekształcona w kościół Ducha Świętego.

---

Oceń: Parafia Ewangelicko-Augsburska w Skoczowie

---